Yazılar

Mûsikî kadîm bir ilim ve sanattır -1Sayı: 1606 - 17.11.2014

İslâm medeniyet tasavvuru, varlığın mebdeine yani başlangıcına sınır koymanın insan için mümkün olmadığını ve bunu sadece Allah"ın bildiğini vahyin öğrettikleri ile bilmektedir. İnsan yaratılmadan önce de varlıktan, yaradılmışlıktan ve bir başka boyut ve formda da olsa varlığın "hayatından" sözetmek mümkün. Varlığın varolma süreci içinde mûsikîyi meydana getiren temel unsurlardan olan ritm, âheng ve melodi insan yaratılmadan önce de bir şekilde mevcud idi. Ancak insan bunu, kendisi yaratıldıktan ve pekçok kabiliyet ile mücehhez kılındıktan sonra işitip algılayabildi. Bu üç unsur, sadece mûsikînin değil aynı zamanda varlığın da önemli unsurlarıdır. Kâinat bir âheng üzerine kurulu ve bu âhengin kendi içinde muhakkak bir ritmi var. Ve hareket kâinatta var, hareketin olduğu her yerde mutlaka ses de var. Eğer bu ses, ritm ve âhengin olduğu varlık alanında tezâhür etmişse, o halde mûsikî de var demektir. Mûsikî sadece şarkı şeklinde veya mûsikî enstrümanları ile tezahür etmez. İnsanın konuşması da bir nevi mûsikîdir, Pythagoras"ın, feleklerin dönerken çıkardıklarını ileri sürdüğü sesler de mûsikî kapsamına girmektedir. Eğer çıkan seslerde ritmik bir akış ve kendi içinde bu ritme bağlı olarak âheng de varsa, mûsikî meydana gelmeye başlıyor demektir. Böyle düşündüğümüz zaman mûsikîyi meydana getiren unsurlar ezelden beri varlığın da en önemli unsurlarıdır.

İnsan yaratılmadan önce de kâinat vardı ve bu kâinatta ritm, âheng hatta melodi de (Allah en doğrusunu bilir) mevcud idi. İnsan hiç şüphesiz, Allah"ın ne zaman yarattığını bilemediğimiz bu varlık âleminin içinde "insan" olarak yaratıldıktan sonra Allah"ın kendisine verdiği kabiliyetler ve ilim sayesinde varlığı farketti, bildi ve idrâk etti. Öyle zannediyor ve inanıyorum ki insan, varlığı tanımaya başladıktan sonra mûsikîyi meydana getiren ritm, âheng ve melodi gibi unsurların da varlığın birer parçası olduğunu idrâk etti.

Tasavvuf ehli, mûsikîyi bezm-i elest ile başlatır. Bezm-i elest için de kesin bir zaman dilimi belirlemek veya tahayyül etmek mümkün değildir. Ruhların toplandığı zaman, ama bu "zaman" ne zamandır onu da Allah"tan başka bilen yoktur. Tasavvuf ehli, bezm-i elest"te hitâb-ı ilâhîye hayranlık duyanların, hitâb-ı ilâhînin kulaklarında ve hâfızalarında bıraktığı izin peşine düşenlerin, hitâb-ı ilâhînin izlerine mûsikîde rastladıklarını ve mûsikîde vakf eylediklerini, yani durduklarını ve mûsikî ile iştigâl ettiklerini söyler. Hatta Hz. Mevlânâ Mesnevî"de "Padişahın rebab çalmaktaki maksadı, hitâb-ı ilâhîye olan iştiyâkınden dolayıdır" der. Böyle düşündüğümüz zaman mûsikînin başlangıç tarih ve zamanını kestirmek gerçekten zor. Ancak İslâmiyet"in bir medeniyet vücuda getirmesinden itibaren yavaş yavaş medeniyetin önemli unsurlarından biri olarak mûsikî de ortaya çıkmaya başlamıştır. İslâmiyet ilim ve hikmete önem veren bir dindir, bu hususta Peygamber Efendimiz de (sallallahu aleyhi vesellem); "İlim ve hikmet, mü"minin kaybolmuş malıdır, bulduğu yerde alır" buyurarak Müslümanlara yol göstermektedir.

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.