ISSN: 1301 - 3971
Günün Mesajları
♪
Cumhuriyetimizin kurucusu ulu önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını saygı ve minnetle anarken, ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılını en coşkun ifadelerle kutluyoruz.
Mavi Nota - 28.10.2023
♪
Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerinin Eğitim Programları Sorunları
Gülşah Sargın Kaptaş - 28.10.2023
♪
GEÇMİŞ OLSUN TÜRKİYE!
Mavi Nota - 07.02.2023
♪
30 yıl sonra karşılaşmak çok güzel Kurtuluş, teveccüh etmişsin çok teşekkür ederim. Nerelerdesin? Bilgi verirsen sevinirim, selamlar, sevgiler.
M.Semih Baylan - 08.01.2023
♪
Değerli Müfit hocama en içten sevgi saygılarımı iletin lütfen .Üniversite yıllarımda özel radyo yayıncılığı yaptım.1994 yılında derginin bu daldaki ödülüne layık görülmüştüm evde yıllar sonra plaketi buldum hadi bir internetten arayayım dediğimde ikinci büyük şoku yaşadım 1994 de verdiği ödülü değerli hocam arşivinde fotoğraf larımız ile yayınlamaya devam ediyor.ne büyük bir emek emeği geçen herkese en derin saygılarımı sunarım.Ne olur hocamın ellerinden benim için öpün.
Kurtuluş Çelebi - 07.01.2023
♪
18. yılımız kutlu olsun
Mavi Nota - 23.11.2022
♪
Biliyorum Cüneyt bey, yazımda da böyle bir şey demedim zaten.
editör - 20.11.2022
♪
sayın müfit bey bilgilerinizi kontrol edi 6440 sayılı cso kurulrş kanununda 4 b diye bir tanım yoktur
CÜNEYT BALKIZ - 14.11.2022
♪
Sayın Cüneyt Balkız, yazımda öncelikle bütün 4B’li sanatçıların kadroya alınmaları hususunu önemle belirtirken, bundan sonra orkestraları 6940 sayılı CSO kanunu kapsamında, DOB ve DT’de kendi kuruluş yasasına, diğer toplulukların da kendi yönetmeliklerine göre alımların gerçekleştirilmesi konusuna da önemle dikkat çektim!
editör - 13.11.2022
♪
4bliler kadro bekliyor başlıklı yazınızda sanki 4 bliler devre dışı bırakılmış gibi izlenim doğuyor obür kamu kurulrşlarında olduğu gibi kayıtsız şartsız kadroya geçecekler yıllardır sanat kurumlarımızı sırtlayan bu sanatçılarımıza sınav istemek yapılacak en büyük kötülüktür bilginize
CÜNEYT BALKIZ - 12.11.2022
Tüm Mesajlar
Anket
Destekleyenlerimiz
Yazılar
Creedence Clearwater Revival: Original Motion Picture Soundtrack From VietnamSayı: 1488 - 13.07.2012
60′ların hikayesi malumunuz: İkinci Dünya Savaşı’nın yarattığı kaos ortamında nükleer paranoyaya dayalı kurulmuş iki bloklu bir güç dengesi. Öte yandan dünyanın dört bir yanında, ortak noktası sisteme duyulan hoşnutsuzluk olan pek çok kitlesel eylem bir Iñárritu filminin senaryosunu oluştururmuş gibi, ve neredeyse eş zamanlı olarak, ortaya çıkmış ve kendi farklı konjonktürlerinden doğmalarına rağmen ortak bir hedef doğrultusunda birleşerek daha enternasyonal bir boyut kazanmışlardır. Bu yüzdendir ki “60′lar” kavramı sadece, mesela, Amerika’da ülkenin Güneydoğu Asya’da sürdürmekte olduğu savaştan duyulan memnuniyetsizlik ve buna karşın getirilmiş tepkiler ile sınırlandırılamaz; tıpkı bu kavramı sadece Mayıs 68 Paris grevi ve öncesine indirgemenin yetersiz kalacağı gibi. Kısacası iki kutup arasında kurulmuş bu dengenin bazı yerlerinde çatlaklar oluşmaya başlamış, bu çatlaklar büyüdükçe birbiri ile birleşerek sistem için daha büyük tehlikeler ortaya çıkarmış; fakat yarattığı sarsıntılar karşı oldukları sistemi devirmek için yeterli olmamıştır.
Bugün egemen güç olan Amerika’nın Orta Doğu politikalarında en önemli müttefiki kimliğini üstlenmiş bir ülkenin vatandaşı olarak bu tür geçmişe yönelik değerlendirmeler güzel bir nostalji unsuru olmaktan ve hatta ütopik bir gelecek için güzel bir olasılıktan öteye gidemiyor. Elbette biz de kendi geleceğimiz adına pek çok kaygı taşıyoruz ama, bütün bunlara rağmen, o dönemin havasına hakim ve John Fogerty’nin CCR için yazmış olduğu pek çok şarkının alt metnini oluşturmuş olan o karamsarlığı empati ile sezebilmemiz pek mümkün değil. CCR ise, şüphesiz o günlere dair günlük olay ve kaygıları günümüze en iyi şekilde aktarabilmiş gruplardan bir tanesi.
“I See the Bad Moon Arising…”
Yukarıda bahsedilen o geleceğin getireceği belirsizliklere olan kaygının en iyi aktarıldığı şarkılardan birisi aynı zamanda grubun en büyük classic rock hitlerinden de biridir. Esasında satır aralarından siyasi anlam çıkarılacak pek çok CCR şarkısı gibi bu da farklı bir hikayeden etkilenip yazılmıştır; ama neticesinde sözünü ettiğimiz “Bad Moon Rising” şarkısı özellikle 69 yılında Berkeley, California’da yaşanan “People’s Park” eylemlerinde göstericiler tarafından söylenmesi ile grubun en önemli “hareket şarkı”larından biri olmuştur. Şarkı Fogerty’nin Rolling Stones dergisine söylediği üzere esas olarak “The Devil and Daniel Webster” filminden esinlenerek kaleme alınmıştır ve hatta şarkı sözlerinde filme pek çok gönderme de vardır. Ancak şarkının çıktığı yıl ve o yıl gelişmekte olan olayları göz önüne aldığımıza aşağıdaki sözlerin pekala bağlamları dışında ele alınacağını Fogerty’nin kendisi de bilmektedir:
“I see the bad moon arising.
I see trouble on the way.
I see earthquakes and lightning.
I see bad times today.
Don’t go around tonight,
Well, it’s bound to take your life,
There’s a bad moon on the rise.”
CCR’ın kendine has en büyük özelliği bu tür karamsar konuları bütünüyle zıt ve Big Lebowski ile ete kemiğe bürünmüş “neşeli” bir müzikal altyapı ile desteklemesidir. Kendi müzikal yapısında yarattığı bu dualizm sayesinde grubun kendi nesillerinin içerisinden geçmekte olduğu bu karamsar havayı tasvir ederken bir parça da optimizm katmakta oldukları savunulabilir belki, ne bileyim.
Kaçış
Sıradan bir Amerikalı genç için “Kötü ay”ın yarattığı sorunlar ve beraberinde getirdiği bunalımdan uzaklaşmanın en olağan yolu LSD kullanmaktı. Ancak bütün gün ot içip Allman Brothers Band gitar jamlerini dinleme rahatlığına sahip olmayan Vietnam’daki Amerikan askerleri için ise korku ve tehlikeden kaçış sadece ormanın daha da derinliklerine olmaktaydı. Yine yazılış amacı Fogerty tarafından farklı motivasyonların sonucu gibi açıklansa dahi “Run Through the Jungle” içerdiği ses efektleri (orman seslerini yaratmak adına gitar ve piyanolar ters kaydedilmiştir) ve epik sözleri ile Vietnam Savaşı için yazılmış gibidir.
Fogerty’nin şarkının Amerika’da artmakta olan kişisel silahlanma ve kirlilik gibi temalar üzerine olduğu açıklamalarına karşın pek çok kanıt şarkının esas olarak Vietnam’dan esinlendiğini göstermektedir. Özellikle şarkıyı nihayete erdiren:
“Over on the mountain
Thunder magic spoke
Let the people know my wisdom
Fill the land with smoke”
kısmında “the land” ile betimlenen yerin Vietnam, “smoke” ile anlatılmak istenenin de o savaşa dair en yaygın anılardan biri (benim değil tabi) Napalm bombalarıdır. Elbette gerek Fogerty’nin kendisinin bu şarkının birincil olarak Vietnam hakkında yazıldığını reddetmesi ve şarkıda yer alan pek çok dini referans farklı açıklamalara yol açabilir. İster bireysel silahlanma karşıtı, isterse Vietnam’da yer alan savaş olsun; buram buram pasifizm kokan bu şarkının ileride “The Gun Club” isimli bir grup tarafından coverlanacak olmasının yarattığı ironi ise kamuoyunun takdiridir.
“It Ain’t Me!”
Mevzu Creedence Clearwater’ın müziği ve bunun politika ile ilişkisi olduğu zaman belki de ıskalanmaması gereken tek bir parça vardır; ki o da pek tabi “Fortunate Son”dır. Bu şarkı savaşın bir kritiği olmaktan öte, sisteme karşı nihai bir meydan okuma ve “mavi yakalı” gururunu temsil etmektedir. Zannımca başka bir classic rock müzik hiti yoktur ki bu şarkıya hem müzikal açıdan hem de sınıfsal sisteme getirdiği ağır eleştiri bakımından boy ölçüşebilsin:
“Bazı insanlar bayrağı sallamak için doğarlar,
Onlar kırmızı, beyaz ve mavidirler.
Ve bando ne zaman “Hail to the Chief”i çalsa,
Topları sana doğru çevirirler.
Ben değilim, ben değilim, ben bir senatörün oğlu değilim.
Ben değilim, ben değilim, şanslı olan ben değilim.
…
Bazı insanlar “yıldızlarla süslü” gözlere sahiptirler,
Onlar seni savaşa gönderirler,
Ve onlara “ne kadar vermeliyiz?” diye sorduğunda,
Tek cevapları “daha fazla, daha fazla, daha fazla”dır.”
Ben değilim, ben değilim, ben bir askerin oğlu değilim,
Ben değilim, ben değilim, şanslı olan ben değilim.”
Bu fazlasıyla üstünkörü çeviri için kusuruma bakmayın, neticede bir amme hizmeti olduğundan pek özen gösteremeyebiliyor insan. Çevirinin kötülüğüne rağmen şarkıda verilen mesaj çok açık: “savaşa gönderilen kesimin hep işçi ailelerinin çocuklarının olması ve onların bir senatör ya da zengin birinin oğlu kadar şanslı olamamaları”. Kendisi de 1966 yılında askere çağrılmış ve başkan Nixon’ın askere alınmada ayrıcalıklıyı kayıran sisteminin en büyük karşıtlarından biri olan John Fogerty’nin 31 Aralık 1999 gecesi bu şarkıyı Bill Clinton önünde seslendirmiş olması zannımca bir zamanlar sistemi altüst etmenin eşiğine gelmiş bir altkültürün bugün ne kadar ayak altına düştüğünün en büyük göstergesidir.
Ve Diğerleri
Her şarkıyı kendine özgü bir başlığın altında incelemeye devam ettiğimiz taktirde bu yazının sonunu getiremeyeceğimiz aşikar. Zira 2. Dünya Savaşı uygulanan liberal programların ve bunun getirdiği “komünist cadı avlarının” sadece Amerika’yı değil, bütün dünyayı ne tür bir bilinmeze sürüklendiğini en iyi algılayan ve şarkılarında sıklıkla işleyen nadir gruplardan birisidir CCR. Ve, belirttiğimiz gibi, bunu hep dolaylı bir anlatım yolu ile sergilemektedir. Bunun bir diğer güzel örneği yine “Willy and the Poor Boys” albümünde yer alan It Came Out of the Sky şarkısıdır. Her ne kadar, ve her zaman olduğu gibi, John Fogerty konser performanslarından önce bu şarkının UFOlar hakkında olduğunu söylese de şarkı o dönemin pek çok ünlü Cumhuriyetçi figürüne referanslar içermektedir. Şarkıdan nasibini alanlar arasında 80lerde başkanlık yapacak ve o dönemler California valisi ve eski bir sinema yıldızı olan Ronald “the Popular” Reagan ile dönemin başkan yardımcısı Spiro Agnew’de vardır. Elbette sözler dikkatsiz bir kulak için sadece uzaydan düşen bir cismin ve onun yarattığı infialin hikayesini anlatmaktadır ama bu satır aralarını okumadan rock müziğin tarihini yazmamız zaten mümkün olamaz. Yine en popüler Creedence şarkılarından biri olan Who’ll Stop the Rain de bu tezimizi en iyi destekleyebilecek nitelikteki parçalardan biridir şüphesiz.
Güncel politikanın kritiğini satirik bir yolla ortaya koymak dışında Creedence Clearwater Revival’ın müziğini politize eden en büyük etkenlerden biri de siyah folk şarkılarına albümlerinde sıklıkla yer vermelidir. Yıllar yılı Harlem sokakları veya geniş anlamda kendi etnik kalıpları arasına sıkışmış sivil haklar hareketi, 60′lı yıllarda önce Martin Luther King ve Malcolm X’in ardından da Black Panter Party’nin girişimleri sonucunda orta sınıf beyazlar arasında da kendine sempati toplamaya başlamıştır. Bu bağlamda Beyaz Panter Party’nin kuruluşu ve eylemlerinin yanında rock gruplarının siyah folk şarkılarını coverlaması; o dönem sisteme karşı girişilen bu ideolojik savaşta çok büyük bir sembolik değer taşıyordu. Normalde Kaliforniya’dan dört beyaz gencin aşağıdaki folk efsanesi Leadbelly’e ait olan dizeleri seslendirmesi her hangi bir dönemde absürd olması gerekirken, 1960larda bu siyah hareketin beyazlar tarafından da ne derece desteklendiğini göstermesi adına önemliydi:
“Well, you wake up in the mornin’, you hear the work bell ring
And they march you to the table to see the same old thing
Ain’t no food upon the table, and no pork up in the pan
But you better not complain, boy, you get in trouble with the man”
O dönem özellikle siyahları aşağı göstermek için “beyaz efendileri” tarafından kullanılan “boy (evlat)” terimine şarkıda nasıl yer verildiğine dikkat çekmek gerekir. Esasında bu şarkı siyahlar tarafından söylenmek için yine siyahi bir müzisyen tarafından yazılmıştır. Ancak Creedence Clearwater Revival bu şarkıya kendi albümünde yer vererek onu kendi etnik bağlamından çıkarmış ve ırk ayrımının olmadığı daha geniş kitlelere yayılmasını sağlamıştır. Benzer bir yorum yine Leadbelly tarafından yazılmış, CCR tarafından aynı albümde coverlanmış ve pamuk tarlalarında çalışan siyahilerin günlük zorluklarını anlatan Cotton Fields şarkısı için de yapılabilir.
Nitekim müzikal ömrü sadece 5 yıl ile sınırlı kalsa da, Creedence Clearwater Revival, geniş bir spektrumda dönemin Cumhuriyetçi politikalarının kritiğini yapması ve pek çok şarkısı ile kendileri gibi işçi sınıfına ait ailelerin sesi olması neticesinde müziğin politik tarihinde en önemli yerlerden birine sahiptir.
Tavsiye Et ♫
Yorumlar
Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.
Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.
