MAVİ-NOTA - e-Müzik Gazeteniz

Günün Mesajları

♪ Cumhuriyetimizin kurucusu ulu önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını saygı ve minnetle anarken, ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılını en coşkun ifadelerle kutluyoruz.
Mavi Nota - 28.10.2023

♪ Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerinin Eğitim Programları Sorunları
Gülşah Sargın Kaptaş - 28.10.2023

♪ GEÇMİŞ OLSUN TÜRKİYE!
Mavi Nota - 07.02.2023

♪ 30 yıl sonra karşılaşmak çok güzel Kurtuluş, teveccüh etmişsin çok teşekkür ederim. Nerelerdesin? Bilgi verirsen sevinirim, selamlar, sevgiler.
M.Semih Baylan - 08.01.2023

♪ Değerli Müfit hocama en içten sevgi saygılarımı iletin lütfen .Üniversite yıllarımda özel radyo yayıncılığı yaptım.1994 yılında derginin bu daldaki ödülüne layık görülmüştüm evde yıllar sonra plaketi buldum hadi bir internetten arayayım dediğimde ikinci büyük şoku yaşadım 1994 de verdiği ödülü değerli hocam arşivinde fotoğraf larımız ile yayınlamaya devam ediyor.ne büyük bir emek emeği geçen herkese en derin saygılarımı sunarım.Ne olur hocamın ellerinden benim için öpün.
Kurtuluş Çelebi - 07.01.2023

♪ 18. yılımız kutlu olsun
Mavi Nota - 23.11.2022

♪ Biliyorum Cüneyt bey, yazımda da böyle bir şey demedim zaten.
editör - 20.11.2022

♪ sayın müfit bey bilgilerinizi kontrol edi 6440 sayılı cso kurulrş kanununda 4 b diye bir tanım yoktur
CÜNEYT BALKIZ - 14.11.2022

♪ Sayın Cüneyt Balkız, yazımda öncelikle bütün 4B’li sanatçıların kadroya alınmaları hususunu önemle belirtirken, bundan sonra orkestraları 6940 sayılı CSO kanunu kapsamında, DOB ve DT’de kendi kuruluş yasasına, diğer toplulukların da kendi yönetmeliklerine göre alımların gerçekleştirilmesi konusuna da önemle dikkat çektim!
editör - 13.11.2022

♪ 4bliler kadro bekliyor başlıklı yazınızda sanki 4 bliler devre dışı bırakılmış gibi izlenim doğuyor obür kamu kurulrşlarında olduğu gibi kayıtsız şartsız kadroya geçecekler yıllardır sanat kurumlarımızı sırtlayan bu sanatçılarımıza sınav istemek yapılacak en büyük kötülüktür bilginize
CÜNEYT BALKIZ - 12.11.2022

Tüm Mesajlar

Anket

Tavsiye Et ♫

Tavsiye etmek için sisteme girmeniz gerekmektedir.

Destekleyenlerimiz

Yazılar

Gülay Karamahmutoğlu

Müzikte "Öz"gün bir sanat ve bilim insanı: Yalçın TuraSayı: 1055 - 02.08.2010

İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) düzenlediği "38. Uluslararası İstanbul Müzik Festivali"nin "Yaşam Boyu Onur Ödülü" besteciliğinin yanısıra aynı zamanda müzikolog ve müzik teorisyeni Yalçın Tura’ya verildi. Aya İrini’deki açılış konserinde (03.06.2010), sanatçının “Anadolu’dan” adlı orkestra süiti, şef Gürer Aykal yönetiminde sahne alan Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası tarafından seslendirildi.

Bazı insanlar vardır ki, yaşam yolunuza ışık olur, sizin için en doğru yönü bulmanızda çok önemli ve değerli bir yere sahip olurlar. Bilim ve sanatın yeşerebileceği tek ortamın özgürlük ve özgünlükle cesaretlendirilen yürekler olduğunu bilirler. Dünyada varoluş nedeniniz olarak yaptığınız her çalışmada, aslında “öz”e ulaşma konusunda adımlar atarken bu özgünlük ve özgür düşünceler dâhilinde cesaretle hareket etmeniz konusunda, bizzat karşınızda canlı bir örnek teşkil ederek sizi desteklerler.

İşte, 3 Haziran 2010 gecesi, İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) düzenlediği "38. Uluslararası İstanbul Müzik Festivali"nin Aya İrini’deki açılış gecesinde, "Yaşam Boyu Onur Ödülü" alan, besteciliğinin yanısıra müzikolog, müzik teorisyeni ve emekli bir akademisyen olan Yalçın Tura, hem çalışma disiplini, bilimsel ve sanatsal alandaki üretkenliği, hem zarif bir ruhtan süzülmüş rafine hassaslığı ve aile yaşamı ile çizdiği örnek tablo, hem de bir akademisyen olarak öğrencilerinin özgün kişiliklerine ve çalışmalarına verdiği değer ve destek ile benim için o çok önemli insanlardan biridir.

Yaşamında bir ilk olmadığı gibi bir son da olmayacağı kuşkusuz bu ödül vesilesi ile Değerli Hocamı kutlarken, hayatını çalışmalarına adamış bu değerli düşünce, sanat ve bilim insanının yaşamına kısaca bir göz atmanın, özgür ve özgün ruhunun yaratıcılığı ve üreticiliği üzerindeki iz düşümleri hakkında bir parça bilgi sahibi olabilmek bakımından yerinde olacağı kanaatindeyim.

Yaşamı :

İstanbul’da dünyaya gelen Yalçın Tura, küçük yaşta keman ve piyano dersleri alarak müzikle tanışmıştır. Orta ve lise öğrenimini Galatasaray Lisesi, yüksek öğrenimini İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünde tamamlayan sanatçı, lise yılları boyunca Seyfettin Asal ile keman, Demirhan Altuğ ve Cemal Reşit Rey ile teori ve armoni çalışmıştır.

1950’li yıllardan başlayarak birçok film, televizyon ve tiyatro müziği bestelemiş; profesyonel besteciliğin yanısıra SACEM’in (Ulusal Müzik Eserleri Meslek Birliği) İcra Komitesi üyeliğini; MESAM (Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği)'ın bilim kurulu başkanlığı ayrıca; TRT'de çeşitli zamanlarda jüri ve danışma kurulu üyeliği, Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Hazırlık Komitesi'nde de Türk Müziği Başkanlığı yapmıştır. Aynı zamanda bir akademisyen olarak Profesörlük ünvanı bulunan Yalçın Tura, İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Konservatuarı’nda (İTÜ TMDK) öğretim üyesi olarak görev almış, yine aynı kurumda 1988 yılında Müzikoloji Bölümü’nü kurarak burada Bölüm Başkanlığı ile Müzikoloji Anabilim Dalı Başkanlığı, daha sonra da Konservatuar Müdürlüğünü üstlenmiştir. 1952 yılından itibaren bestecilik çalışmalarının yanısıra çeşitli edebiyat yapıtlarından çeviriler yapmış, Türk Makam Müziği Teorisi üzerine ve müzikoloji alanında birçok konferans, kongre, sempozyumda bildiri sunumları ve konuşmalarının yanısıra pek çok bilimsel makale, eleştiri ve araştırma yazıları yayımlanmış, kitapları basılmıştır.

Ayrıca, 1999 yılında “Ayangil Türk Müziği Orkestra ve Korosu’nun Yalçın Tura’ya Armağanı: Tura Şakıları” başlıklı, yönetimini Ruhi Ayangil’in üstlendiği bir CD[1] ile yine 1999’da “Şensoy plays Tura” başlıklı kemanda Hakan Şensoy, piyanoda Zeynep Yamantürk’ün yer aldığı, Şef Ender Sakpınar yönetiminde Milli Reasürans Oda Orkestrası ile birlikte kaydedilen CD[2] albümünde, eserlerine yer verilmiştir.

Yine, Yalçın Tura hakkında 46. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali Yayını olarak Evin İlyasoğlu’nun “Yalçın Tura” başlıklı bir kitap çalışması da mevcuttur.

Yalçın Tura’nın Geleneksel/Klasik Türk Makam Müziğinden Türk Halk Müziğine, Avrupa kökenli Klasik (Batı) Müziğinden Caza ve Popüler müzikten, modern müzik uygulamalarına, denemelerine kadar birçok bestesi bulunmaktadır. Bu bakımdan müzikal kimliğini herhangi bir müzik türü üzerinden açıklamak çok doğru olmayacağı gibi eserlerini Doğu-Batı sentezi olarak nitelemek de klişe ve sığ bir yaklaşım olarak kalacaktır. Bana göre Yalçın Tura’nın, kökenini yitirmeden ancak türler ve çağlar üstü bir anlayışla müziği “öz”ünde(n) alımlayıp müzikal anlamda hiçbir biçem(d)e sıkışmadan kendi müziğini yapan ve geliştiren, müzikal yaratıcılığını düşünsel özgürlüğünden gelen özgünlükle sergileyen bir besteci olarak değerlendirilmesi daha doğru olacaktır. O, eserlerinden de anlaşılacağı üzere, müziği tüm katmanları ile kucaklamış ve sanatını “nitelikte derinlik” hariç sınırla(ndır)mamıştır.

Aldığı Ödüller :

1- Gazeteciler Sinema Armağanı, 1958.
2- 1970 – 1971 TRT Müzik Ödülleri’nden 13 ödül.
3- “Genç Senfonicileri Özendirme Ödülü”, SACEM, 1980.
4- Türk Milli Kültür Vakfı TV Armağanı, 1984.
5- “En İyi Film Müziği”, Altın Portakal, 1984.
6- “En İyi Film Müziği”, Altın Portakal, 1996..
7- "Yaşam Boyu Onur Ödülü", İstanbul Film Festivali, İKSV, 2001.
8- "Yaşam Boyu Onur Ödülü", Sinema Yazarları Derneği, 2005.
9- “Yaşam Boyu Onur Ödülü”, Altın Portakal, 2009.
10- "Yaşam Boyu Onur Ödülü" 38. Uluslararası İstanbul Müzik Festivali, İKSV, 2010.

Eserleri (kronolojik sırada) :

Müzikal üretimi geçmişten günümüze devam eden bir yaratma süreci olarak değerlendiren sanatçı, yeni ve henüz gün ışığına çıkmamış bestelerinin yanısıra önceki yıllardaki eserlerini de “bitti” kabul etmeyip her alanda gözlemlenen mükemmeliyetçi anlayışı ile üzerilerinde çalışmaya (yeniden), düşünmeye devam etmektedir. Bu bakımdan burada yer alan eserler, Yalçın Tura’nın bestelerinin ancak (ulaşılabilmiş) bir bölümünü teşkil etmekte olup sanatçının eserlerinin hepsini listelemek için daha geniş ve detaylı özel bir çalışma yapmak gereklidir.

“Piyano İçin Beş Parça” 1952.
“Escurial” (Sahne Müziği), 1954.
“Bebek” (Sahne Müziği) 1955.
“La Farce de Maitre Pathelin” (Sahne Müziği) 1955.
“Viyolonsel Konçertosu” 1956.
“Dans Suiti” 1956.
“Namus Düşmanı” (Film Müziği) 1956.
“Orkestra Suiti” 1958.
“Voulez-vouz Jouer Ave moi” (Sahne Müziği) 1958.
“Zümrüt” (Film Müziği) 1959
“Surname”, Flüt (Viyola, Obua, Keman, Viyolonsel ve Vurmalılar için) 1959.
“Oda Senfonisi” (Yaylılar Orkestrası için) 1959.
“Piyano Sonatı” 1959.
“Binnaz” (Film Müziği) 1959.
“Kalpaklılar” (Film Müziği) 1959.
“Oyun Havaları”, (Keman ve Yaylılar için) 1959–1972.
“Adagio”, yaylılar için, 1960.
“Otobüs Yolcuları”, (Film Müziği) 1961.
“Dolandırıcılar Şahı” (Film Müziği) 1961.
“Caz Suiti”, 1962.
“Toccata”, 1962.
“İstanbul’da Aşk Başkadır” (Film Müziği) 1962.
“Allah Cezanı Versin Osman Bey (Film Müziği) 1962.
“Kızıl Vazo” (Film Müziği) 1962.
“Yılanların Öcü” (Film Müziği) 1962.
“Seni Kaybedersem” (Film Müziği) 1962.
“Beş Kardeştiler” (Film Müziği) 1963
“Bir halk teması üzerine çeşitlemeler”, 1963.
“İki Çalgıcının Seyahati” (Film Müziği) 1963.
“İkimize Bir Dünya” (Film Müziği) 1963.
“Cengiz Han’ın Hazineleri” (Film Müziği) 1963.
“Battı Balık” (Film Müziği) 1963.
“Keşanlı Ali Destanı” (Sahne Müziği) 1964.
“Huis Clos” (Sahne Müziği) 1965.
“Eşeğin Gölgesi” (Sahne Müziği) 1965.
“Keman Konçertosu”, 1965–1972.
“Şan ve Saz Topluluğu”, 1967.
“Senfoni No:1”, 1967.
“Koro Parçaları”, 1967.
“Çocuk ve Gençlik Koroları için Müzik”, 1967–1969.
“Enginlerden Yücelerden”, Yaylılar Orkestrası için, 1969.
“Şarkılar”, Şan ve Orkestra için, 1970.
“Sensiz Yıllar” (Film Müziği) 1959.
“Umutsuzlar” (Film Müziği) 1971.
“Nafile Dünya” (Sahne Müziği) 1971.
“Ağrı Dağı Efsanesi” (Film Müziği) 1971.
“Keman ve Piyano İçin Ballad” 1972
“Üç Obua İçin Tulum Havası” 1972.
“Hüseyni saz semaisi” (Ney, Kemençe ve Tambur için) 1972.
“Taşbebek” (Film Müziği) 1972.
“Utanç” (Film Müziği) 1972.
“Mahpus” (Film Müziği) 1972.
“Cemo” (Film Müziği) 1972.
“Dönüş” (Film Müziği) 1972.
“Sokaklarda Bir Kız” (Film Müziği) 1972.
“Asiye Nasıl Kurtulur” (Film Müziği) 1972.
“Şeyh Galip’e Saygı” (Solo, Koro ve Orkestra için) 1972–1975.
“Toprak Ana” (Film Müziği) 1973.
“Azap” (Film Müziği) 1973.
“Kızgın Toprak” (Film Müziği) 1974.
“Seyahatname” (TV Filmi Müziği) 1974.
“Açlık” (Film Müziği) 1975.
“Umut” (Film Müziği) 1975.
“Oğul” (Film Müziği) 1975.
“Kuma” (Film Müziği) 1975.
“Aşk-ı Memnu” (TV Filmi Müziği) 1975.
“Arkadaşlık Kitabı”, 1977.
“Dalgaların Oyunu” (Kanun ve Arp için) 1977.
“Niyazi Mısrî’nin İlahileri” (Solo, Koro ve Orkestra için) 1978.
“Denizin Kanı” (TV Filmi Müziği) 1980.
“Dördüncü Murat” (TV Filmi Müziği) 1981.
“Şah Murat Suiti”, 1981.
“Saya Gezme” (Çocuk Operası) 1982.
“Küçük Ağa” (TV Filmi Müziği) 1984.
“Bir Yudum Sevgi” (Film Müziği) 1985.
“Dağınık Yatak” (Film Müziği) 1985.
“Aliş İle Zeynep” (TV Filmi Müziği) 1985.
“Hasan ile Şirin” (TV Filmi Müziği) 1985
“Kırık Hayatlar” (TV Filmi Müziği) 1985.
“Kuruluş” (TV Filmi Müziği) 1987–88.
“Kozmogoni” (Bale müziği) 1987–88.
“Sevmek Nedir?” (Melodram) 1993-94
“Sen de Gitme” (TV Filmi Müziği) 1996
“Viyola Konçertosu”, 1997.
“Duo” (Arkadaşlık kitabı, iki farklı çalgı), 1977
“Üç Vals” (Keman ve Piyano) 1991
“Kemançe ve Beş Barok Çalgı için Concertino”
“Keman ve Piyano İçin Sonat” 1998.
“Viyola ve piyano için Sonat” 2000.

Kitapları :

Kitab-ı İlmü’l Musiki ala Vechi’l Hurufat (Kantemiroğlu’ndan kuram bölümü) İst. 1976.

Armoni, Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı Koruma Derneği, İst. 1977.

Form Bilgisi (Türk Müziği formları ders notları) Tura yayınları, İst. 1978.

Türk Musıkisinin Mes’eleleri, Pan Yayıncılık, İst. 1988

İnceleme ve Gerçeği Araştırma (“Tetkik ü Tahkik” – Abdülbaki Nasır Dede: Eski yazıdan ve Osmanlıcadan yeni yazıya ve bugünkü Türkçe'ye aktarımı), Tura yayınları, İst. 1997.

Geçmişten Günümüze Türk Müziği (3 Kitap + 3 CD): 1-Der Saadet’te Akşam, 2-Kalplerden Dudaklara, 3-Aşk ve Hüzün; Yalçın Tura T.C. İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2000.

Kitâbu 'İlmi'l - Mûsiki 'alâ vechi 'l - Hurûfat Musikiyi Harflerle Tesbit ve İcra İlminin Kitabı-Dimitri Kantemir; (2 Cilt, CD’de örnek eserler); Hazırlayan: Yalçın Tura, Yapı Kredi Yayınları, İst. 2001.

İnceleme ve Gerçeği Araştırma (“Tetkik ü Tahkik” – Abdülbaki Nasır Dede: Eski yazıdan ve Osmanlıcadan yeni yazıya ve bugünkü Türkçe'ye aktarımı), Pan yayıncılık, İst. (Mart) 2006.

*ITU TMDK Öğretim Üyesi (Yrd. Doç.)
Bu yazı, Ayda bir yayımlanan Bosphorus Sanat Gazetesi Temmız-2010 (Sayı:38) sayısında yayınlanmıştır.

[1] Ayangil Türk Müziği Orkestra ve Korosu’nun Yalçın Tura’ya Armağanı: Yalçın Tura Şarkıları” (1999-Kaf Müzik); Sevmek Nedir melodramından: 1. Aklımı yellere verdim, 2) Hasretim sana, 3) Seninle, 4) Sevmek nedir? Turan Oflazoğlu’nun Üç Şiiri: 5) Öğüt vermeyi bırak, 6) Şevkefzâ, 7) Sesin, 8) Gül gene sen Karacaoğlan Operası’ndan: 9) Pınar, 10) Dertli Bülbül gibi, 11) Dedikleri gerçek imiş, 12) İstanbul Türküsü.

[2] Şensoy plays Tura (1999-Kalan Müzik); (1) Keman ve Oda solistleri için “Oyun Havaları”: Taksim-Oyun Havası-Çiftetelli-Curcuna-Oyun Havası. (2) Keman ve Piyano için “Üç vals”: Vivace-Tempo di Valse Lente-Allegretto. (3) Keman ve piyano için “Balad”, (4) Keman ve piyano sonatı: Monologo (solo keman için)-Scherzo-Andante-Soliloquio (solo piyano için).

Yazıyı Tavsiye Et ♫

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.

Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.