ISSN: 1301 - 3971
Günün Mesajları
♪
Cumhuriyetimizin kurucusu ulu önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını saygı ve minnetle anarken, ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılını en coşkun ifadelerle kutluyoruz.
Mavi Nota - 28.10.2023
♪
Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerinin Eğitim Programları Sorunları
Gülşah Sargın Kaptaş - 28.10.2023
♪
GEÇMİŞ OLSUN TÜRKİYE!
Mavi Nota - 07.02.2023
♪
30 yıl sonra karşılaşmak çok güzel Kurtuluş, teveccüh etmişsin çok teşekkür ederim. Nerelerdesin? Bilgi verirsen sevinirim, selamlar, sevgiler.
M.Semih Baylan - 08.01.2023
♪
Değerli Müfit hocama en içten sevgi saygılarımı iletin lütfen .Üniversite yıllarımda özel radyo yayıncılığı yaptım.1994 yılında derginin bu daldaki ödülüne layık görülmüştüm evde yıllar sonra plaketi buldum hadi bir internetten arayayım dediğimde ikinci büyük şoku yaşadım 1994 de verdiği ödülü değerli hocam arşivinde fotoğraf larımız ile yayınlamaya devam ediyor.ne büyük bir emek emeği geçen herkese en derin saygılarımı sunarım.Ne olur hocamın ellerinden benim için öpün.
Kurtuluş Çelebi - 07.01.2023
♪
18. yılımız kutlu olsun
Mavi Nota - 23.11.2022
♪
Biliyorum Cüneyt bey, yazımda da böyle bir şey demedim zaten.
editör - 20.11.2022
♪
sayın müfit bey bilgilerinizi kontrol edi 6440 sayılı cso kurulrş kanununda 4 b diye bir tanım yoktur
CÜNEYT BALKIZ - 14.11.2022
♪
Sayın Cüneyt Balkız, yazımda öncelikle bütün 4B’li sanatçıların kadroya alınmaları hususunu önemle belirtirken, bundan sonra orkestraları 6940 sayılı CSO kanunu kapsamında, DOB ve DT’de kendi kuruluş yasasına, diğer toplulukların da kendi yönetmeliklerine göre alımların gerçekleştirilmesi konusuna da önemle dikkat çektim!
editör - 13.11.2022
♪
4bliler kadro bekliyor başlıklı yazınızda sanki 4 bliler devre dışı bırakılmış gibi izlenim doğuyor obür kamu kurulrşlarında olduğu gibi kayıtsız şartsız kadroya geçecekler yıllardır sanat kurumlarımızı sırtlayan bu sanatçılarımıza sınav istemek yapılacak en büyük kötülüktür bilginize
CÜNEYT BALKIZ - 12.11.2022
Tüm Mesajlar
Anket
Destekleyenlerimiz
Yazılar
Mozart gitti! Hoş geldin Madonna Sayı: 693 - 02.01.2009
Popüler müzik teorisi ve tarihi profesörü yazar Peter Wicke, Mozart'tan Madonna'ya adlı bu kitabında popüler müziği ilginç bir açıdan ele alıyor. Kitabın adı, 'Mozart gitti, şimdi Madonna var' düşüncesini uyandırarak zihinleri karıştırıyor olsa da aslında klasik müziğin en önemli dönemlerinde bile, bestecilerinin popülerliği gözardı edemediğini ortaya koyuyor.
Popülerlik olgusu, 18. yüzyıl sonlarına doğru, -Fransız Devrimi öncesi aydınlanma döneminde akıl çağının başlamasıyla birlikte-, günlük yaşamın gündemine girerken 19. yüzyılın başlarında, herkesin anlayabileceği ve her kulağa hoş gelen bir müzik anlayışı da gelişmeye başlıyor. Bu anlayış ile birlikte elit kültür, popüler kültür arasında bir ayırım doğuyor. Günümüzde de hâlâ tüm çağdaş sanatçılar bu ikilemle karşı karşıya kalıyor.
Popülerlik kaygısı
Bakın 18. yüzyıl Avrupa'sında ünlü bir besteciyi babası nasıl uyarıyor: "Adına popüler denilen şeyi unutma!" Bu ünlü besteci Mozart. Bestelerini yaptığı sırada belki dinlenilebilir mi kaygısı taşımıyordu ama, babası dâhi besteciyi uyarmadan edemiyordu. Amaç; geniş dinleyici kitlelerini gözden uzak tutmamak.
Çoğu besteci eserlerini ortaya çıkartırken popülerlik kaygısı taşısalar da, kimisi bunu gözardı ettiği gibi bu kültürü yok sayabiliyor. Oysa tüm sanat formları özünde popülerdir. Ayrıca pop da bir kültürdür. Tıpkı bir dönem klasik müziğin olduğu gibi... Kültür eylem, katılım, yeni bir düzen yaratmak için sürekli efor ve çağdaş dünyanın yeniden yorumlanması demek.
Rock müzik, Barok oda müziği kadar çeşitlilik içerir. Peki, rock konserlerine akın eden insanlar başka bir gün düzenlenen oda müziği konserini dinlemeye neden gitmiyor? Böyle bir şey yapıyor olsalardı, oda müziği konserlerinin ya da klasik müzik konser biletlerinin satışında patlama olurdu... Ama diğer bir taraftan da popülerlik adına konser salonları klasik müzik repertuarlarına yarı klasik müzik parçaları ve Broadway müzikallerini eklemektedir. Aslında iki ayrı tür arasında derin bir ayırım yapmak zor. Unutmamak gerekir ki klasik müzik, Batı Avrupa'nın sıradan insanlarının halk müziğinden ortaya çıkmıştır. Erken dönem klasik müzikte, halk ezgilerinin etkisi oldukça belirgindir. Hatta dönem dönem klasik besteciler besteleri için halk müziği kalıplarına ve şekillerine başvurmuşlardır. Köy kökenli bir halk müziği ABD'de şehirli azınlık müziği 'rhytm and blues', oradan kitlesel bir popüler müzik olan rock'n roll'a dönüştüğünü rahatlıkla görebiliriz. Zamanımızın en iyi şarkı yazarları olan Beatles ve Bob Dylan'ın aynı zamanda en popüler, tartışmasız ölçüde popüler olmaları bir rastlantı değil. Onların şarkıları milyonlarca insan tarafından çalınmış ve söylenmiştir. London Observer'ın müzik eleştirmenlerinden Tony Palmer, Lennon ve McCatney'yi Schubert'ten günümüze yaşamış en iyi şarkı yazarı olarak nitelemişti.
Önceleri her şeyin ve her durumun kendine özgü müziği vardır. Dini törenler için ayrı, cenaze, saray, meyhane ya da eğlence ereri için ayrı müzik yapılır, besteciler de bu kural içinde müziklerini icra ederlerdi. 17-18. yüzyılda, genel geçer bir başk ifadeyle 'herkes' için müzik yapmak neredeyse olanaksızdı. Sosyal sınıfların yaşamları birbirinden çok farklı olduğu gibi müzikleri de farklıydı.
18. yüzyılda popüler ve popülarite kavramları halkı bir hayli meşgul eder. Baron von Knigge adlı yazar Adab-ı Muaşeret Kitabı'nda müzikteki muaşeret kurallarına yer verir. Amacı gerçek müzikseverleri uyarmaktır; "Popüler müzik eğer doğal bir ifadesi yoksa, bir leşe benzer ve bu nedenle de leşler mezarlığına gömülmesi gerekir..."
Toplum ve ahlaki değerler
Yazar kitabında, Avrupa'daki sanat müziğine 17. yüzyıl itibariyle, eserlerin popüleritesini, bestecilerin eserlerini dinleyiciye beğendirme kaygısını ve tepkilerini ele alıyor. Diğer popüler müzik kitaplarından bir farkı da, sadece rock, reggae, funk ya da caz gibi türlere, ya da bu türlerle isim yapmış müzisyenlere değil eğlence kültürünün dans figürlerine ve popüler dansların toplum üzerindeki etkisini değerlendiriyor olması. Eğlence kültürü dans figürlerine yansırken, bir taraftan popüler müziğin içeriği de toplumu sarıyor. Toplumun ahlaki değerleri arasıdaki çatışmayı da okurla paylaşıyor. Viyana valslerinden tangoya, altın 20'li yılları başlatan ve bir moda halini alan shimmy, çarliston ve black bottom danslarına...
"Modern dansların telaşlı, bazen şaşırtıcı, bazen de sportif hareketleri, yaşamın ritminden başlayıp, büyük kentin ritmine uzanarak bir kavis çizen bu şeyi, kavranılabilir ve böylelikle yaşayarak algılanabilir kılmaktaydı. Shimmy, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Amerika'dan ithal edilen caz müziğinin etkisiyle gerçekleşen müzik devrimiyle de bütünleşmektedir. Telli algıların egemen olduğu büyük dans orkestraları, genellikle lüks otellerin akşamüstü çaylarında ve akşamları düzenlenen danslı eğlencelerinde, vals, polka, kadril ve galop için müzik yapıyorlardı. Berlin, Paris ya da Viyana standartlarına uygun olarak anı şekilde telli çalgılarla donatılmış küçük topluluklar ise birer caz topluluğu haline dönüştüler..."
Müziğin sihirli gücü
Wicke'in popüler müzik konusunda bu ilk çalışması değil. Berlin'de müzik bilimleri yükseköğrenimini tamamladıktan sonra popüler müzikte estetik konusunda doktora tezi hazırlar. Ardından profesörlük unvanını alır ve Uluslararası Popüler Müzik Araştırmaları Birliği üyeliğini yürütür. Wicke, 1989 yılından bu yana ise Almanya müzik konseyinin üyesidir. Popüler müzik kapsamında teorik, tarihi ve kültürel-politik sorunlara ilişkin yurtiçi ve yurtdışında çok sayıda bilimsel makale yayımlar.
"Müziğin içindeki vazgeçilmez güçler, ruhun yüceliği ve bedenin fiziki gücü ve dolayısıla kişinin dışarıdan gelen bütün isteklere dayanıklılık gösterebilmesi açısından çok gereklidir. Bundan dolayı müziğin sihirli bir gücü olduğu söylenir. Bu güç etrafa yaydığı olumlu etkisiyle ruhsal dengeyi sağlar ve buna gerekinimi olanlar için bu tki çok büyük önem taşır..."
Hangi müzik nasıl hayatımıza girdi? Hangi yollarla toplumun beğenisini kazandı? Bir dönemin vazgeçilmez enstrümanı piyano nasıl süs aleti olarak bir kenara bırakıldı? Teknolojinin müzik üzerindeki etkisi neydi? Geniş kapsamlı olmasada tatminkâr cevaplar alabileceğiniz Mozart'tan Madonna'ya alışılmış popüler müzik tarihi kitaplarından biraz farklı. Bu fark, yazarın üslubu ve konuları ele alışından kaynaklanıyor. Bunların dışında kitabın sonunda yer alan kaynakça ve bu alanda yazılmış diğer kitaplar bu alana ilgi duyanlar için yol gösterici olabilir.
MOZART'TAN MADONNA'YA
Peter Wicke, Çeviren: Serpil Dalaman, Yapı Kredi Yayınları, 2006, 342 sayfa, 16 YTL.
Tavsiye Et ♫
Yorumlar
Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.
Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.
