ISSN: 1301 - 3971
Günün Mesajları
♪
Cumhuriyetimizin kurucusu ulu önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını saygı ve minnetle anarken, ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılını en coşkun ifadelerle kutluyoruz.
Mavi Nota - 28.10.2023
♪
Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerinin Eğitim Programları Sorunları
Gülşah Sargın Kaptaş - 28.10.2023
♪
GEÇMİŞ OLSUN TÜRKİYE!
Mavi Nota - 07.02.2023
♪
30 yıl sonra karşılaşmak çok güzel Kurtuluş, teveccüh etmişsin çok teşekkür ederim. Nerelerdesin? Bilgi verirsen sevinirim, selamlar, sevgiler.
M.Semih Baylan - 08.01.2023
♪
Değerli Müfit hocama en içten sevgi saygılarımı iletin lütfen .Üniversite yıllarımda özel radyo yayıncılığı yaptım.1994 yılında derginin bu daldaki ödülüne layık görülmüştüm evde yıllar sonra plaketi buldum hadi bir internetten arayayım dediğimde ikinci büyük şoku yaşadım 1994 de verdiği ödülü değerli hocam arşivinde fotoğraf larımız ile yayınlamaya devam ediyor.ne büyük bir emek emeği geçen herkese en derin saygılarımı sunarım.Ne olur hocamın ellerinden benim için öpün.
Kurtuluş Çelebi - 07.01.2023
♪
18. yılımız kutlu olsun
Mavi Nota - 23.11.2022
♪
Biliyorum Cüneyt bey, yazımda da böyle bir şey demedim zaten.
editör - 20.11.2022
♪
sayın müfit bey bilgilerinizi kontrol edi 6440 sayılı cso kurulrş kanununda 4 b diye bir tanım yoktur
CÜNEYT BALKIZ - 14.11.2022
♪
Sayın Cüneyt Balkız, yazımda öncelikle bütün 4B’li sanatçıların kadroya alınmaları hususunu önemle belirtirken, bundan sonra orkestraları 6940 sayılı CSO kanunu kapsamında, DOB ve DT’de kendi kuruluş yasasına, diğer toplulukların da kendi yönetmeliklerine göre alımların gerçekleştirilmesi konusuna da önemle dikkat çektim!
editör - 13.11.2022
♪
4bliler kadro bekliyor başlıklı yazınızda sanki 4 bliler devre dışı bırakılmış gibi izlenim doğuyor obür kamu kurulrşlarında olduğu gibi kayıtsız şartsız kadroya geçecekler yıllardır sanat kurumlarımızı sırtlayan bu sanatçılarımıza sınav istemek yapılacak en büyük kötülüktür bilginize
CÜNEYT BALKIZ - 12.11.2022
Tüm Mesajlar
Anket
Destekleyenlerimiz
Yazılar
Popüler kültürün önemi Sayı: 515 - 12.03.2008
Ağırlıklı iletişim ve sosyoloji alanında çalışmalar yapan, bazı Marksist araştırmacılarsa büyük ölçüde Frankfurt Okulu ve özellikle de Adorno'nun popüler kültür üzerine olan teorik çalışmalarını merkez yapmışlardır. Ancak, dünyada bu alanda yapılan çalışmalar bu kuramı da tartışıp yeni açılımlara doğru yol alırlar. Türkiye'de bu yeni açılımlara denk gelen yaklaşımlara pek rastlanmaz.
Kapsamlı bir araştırma
Sosyolog Orhan Tekelioğlu, değindiğimiz hâkim yaklaşımların dışında, özel tezleriyle 1990'lardan günümüze dikkat çeken bir isim. Onun esas alanı 'kültür sosyolojisi'. Bu alan içinde, yazarın popüler kültürden müziğe, medya kültürlerinden kültür siyasetlerine uzanan geniş bir araştırma alanı var. Onun benzersiz akademik incelemelerinin yanında, gazete ve dergilerde yazdığı birçok deneme devamlı ufkumuzu açmıştı. Popüler kültüre, dolayısıyla medyaya ve popüler müziğin toplumsal konumu ve rolüne dair tespitleri alışılmışın çok dışında, o denli de insanı şaşırtan, yeni düşüncelere iten çalışmalardır.
Tekelioğlu'nun on beş yıla yakın bir süre içinde yazdığı akademik inceleme ve denemeler, sonunda Halk Zevki adıyla bir kitaba dönüştü. Kitabın ilk bölümünde, başta yeni ve çok önemli bir çalışma olmak üzere toplam beş sosyolojik inceleme yer alıyor. Geri kalan dört bölümdeki denemelerse, son on yılda, farklı gazete ve dergilerde yayımlanan denemelerden oluşuyor. Bu denemelerin birçoğunun popüler kültür ve müziğe bakışta bir ilki temsil ettiğini söylersek fazla abartmamış oluruz. Çünkü kitabın tümünde, Türkiyeli muhafazakâr elitlerin, daha çok da Cumhuriyet elitleri ve Marksist elitlerin bu kültüre bakışının oldukça dışında bir teorik perspektifi olduğu hemen belirginleşiyor.
Yüksek kültür-düşük kültür
Kitap, yazarın, şimdiye kadar yayımladığı, tüm yazıların teorik arka planını oylumlu olarak çizen bir uzun incelemeyle başlıyor. 'Popüler Kültürde Yaşamak: Beğeni Göçleri ya da Türkiye'de Muhafazakârlığın Yeni Dinamikleri' adını taşıyan bu inceleme değindiğimiz iki (hatta daha fazla) farklı elitist bakışın ilk kez dışında tezleri 1970'lerde öne süren Herbert J. Gans'ın teorik temelleriyle bir akrabalık kurur nitelikte. Yani Tekelioğlu'da yaptığı çalışmalarla Gans ve sonrası birçok araştırmacı gibi kültürü yüksek kültür-düşük kültür bağlamında ele alan elitistlerle bir tür hesaplaşmanın kapılarını aralıyor. Yazar, bu incelemenin, popüler kültüre dair bir okuma metodolojisi sunduğunu söylüyor öncelikle. Doğru bir metodolojiyle popüler kültürü analiz ederken öncelikle tüketim kalıplarına, içerik ve sonuç benzerliklerine ve en önemlisi bu kültürü izleyenlerin-tüketenlerin beğenilerine bakmanın makalesinin temel kıstası olduğunu söylüyor.
Bu makalenin başındaki ön tespit, aslında kitabın hemen tümündeki deneme ve incelemelerin de nasıl okunacağı konusunda bize yol gösteriyor. Sayısız teorisyen, popüler kültür ve ürünlerinin homojenleştirici ve aynılaştırıcı özelliğinden söz ederken, Tekelioğlu bu makalede Gans'ın bir tespitinden yola çıkarak popüler kültürün yayılma, pazarlama yöntemlerinden ötürü, yani birçok sosyolojik grubu aynı anda yakalamaya çalıştığından, homojenleşmiş bir kültürün oluşmasına izin vermeyeceğini, aksine kültürü heterojenleştirdiğini söylüyor.
Ayrıca, Tekelioğlu'nun aynı bağlamda dikkate değer tespitiyse, yüzyılı aşkın bir süre içinde Türkiye'de gerçekleşen iki göçün-biri 19. yüzyıl boyunca artarak sürecek olan kaybedilen topraklardan Anadolu'ya doğru yönelen dıştan içe göç dalgası, diğeri ise 1950'lerde başlayan kırdan şehirlere doğru yükselen iç göç-dışında da bir önemli göçü tespit etmesi. Tekelioğlu'na göre son yirmi yıl içinde gelişen şehrin çevresinden merkeze olan göç dalgası var. Bu son saptama, önemli olduğu kadar, şehirlerde biçimlenen popüler kültürün asıl oluşum nedenlerini daha iyi anlamamız imkânını sağlıyor.
Özal sonrası büyük bir ivme kazanan popüler kimlikli yeni şehir kültürünün, 1990'lardan sonra özel TV ve radyo kanalları, magazin basını yoluyla ortaya çıkan kültürel melezleşmenin sosyolojik nedenselliğini, örnekleri baz alarak kendi teorik perspektifi içinde ortaya koyuyor yazar. Televole kültürünün, reality show'ların, popstar'ların nasıl Türkiye'ye özgü bir formata dönüştüğünü analiz ederken, Cumhuriyetin ilk döneminden beri hakim olan aydınların bu alanlara bakışındaki elitist, popülist perspektifi de derinden derine eleştiriyor. Siyasal muhafazakârlığın sembolü olan Demirel, Özal ve Erdoğan'ın iktidarları döneminde ürettikleri kültür algılarının, toplumun devamlı değişen popüler ruhunu nasıl yansıttıklarını benzersiz sembollerle su yüzüne çıkarıyor.
Kitabın yine ilk bölümünde yer alan 'Kendiliğinden Sentezin Yükselişi: Pop Müziğin Tarihsel Arkaplanı' adlı makaleyse, kültür ve siyaset sosyolojisi bağlamında, Tanzimat'tan 1960'a kadar uzanan popüler serüvenin ve özellikle de kendi tespit ettiği 'kendiliğinden sentez'in popüler müziğin Türkiye'deki ana mecralarından biri olduğunu söylüyor. Bu çalışma, söz konusu alanda bir ilk teorik tespit olarak kabul edilmeli. Bu ilk bölümde, farklı bağlamlarda, daha çok da popüler müziği ana eksen alan üç incelemesi daha var yazarın. En azından, popüler müziğin bu toplumu anlamak noktasında ne kadar önemli bir role sahip olduğunu Tekelioğlu yoluyla bir kez daha anlama imkânı buluyoruz.
Halk Zevki'nde yer alan diğer bölümlerdeki denemelerde, popüler müzik her zaman özel bir sorgulama alanı olmayı sürdürüyor. Toplumun popüler programlarda, popüler starlarda, popüler şarkı ve şovlarda son on beş yılda kendini niye bu kadar bulduğunu açımlarken, devamlı şehir kültürünün artık bambaşka bir sosyolojik kimliğe büründüğünün ayrıntılı üstünde duruyor.
Yazarın denemelerinin temel ayrıcalıklarından en önemlisiyse, metinlerinde yarattığı hoş, ölçülü ve ironik üslubu. Türkiye'de muhafazakâr ve sol elitlerin bu kültüre yaklaşımındaki önyargı ve yok saymacılığın da yazarın ironisini besleyen en önemli kaynaklar olduğunu söylemek gerek. Tekelioğlu, Cumhuriyet aydınının kültür politikalarını algılayışındaki sıradanlıkla, popülistlikle hesaplaşıyor. Evet, aydınlara göre pek de ciddiye alınacak bir konu olamaz popüler kültür. Hele popüler müzik, tamamen tu taka. Tekelioğlu ise, neredeyse bunları anlamadan, bu toplumu ve kültürel düzeylerini de anlamanın imkânsızlığını vurguluyor.
HALK ZEVKİ Orhan Tekelioğlu, Telos Yayınevi, 2006, 337 sayfa, 15 YTL.
Tavsiye Et ♫
Yorumlar
Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.
Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.
