ISSN: 1301 - 3971
Günün Mesajları
♪
Cumhuriyetimizin kurucusu ulu önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını saygı ve minnetle anarken, ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. yılını en coşkun ifadelerle kutluyoruz.
Mavi Nota - 28.10.2023
♪
Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümlerinin Eğitim Programları Sorunları
Gülşah Sargın Kaptaş - 28.10.2023
♪
GEÇMİŞ OLSUN TÜRKİYE!
Mavi Nota - 07.02.2023
♪
30 yıl sonra karşılaşmak çok güzel Kurtuluş, teveccüh etmişsin çok teşekkür ederim. Nerelerdesin? Bilgi verirsen sevinirim, selamlar, sevgiler.
M.Semih Baylan - 08.01.2023
♪
Değerli Müfit hocama en içten sevgi saygılarımı iletin lütfen .Üniversite yıllarımda özel radyo yayıncılığı yaptım.1994 yılında derginin bu daldaki ödülüne layık görülmüştüm evde yıllar sonra plaketi buldum hadi bir internetten arayayım dediğimde ikinci büyük şoku yaşadım 1994 de verdiği ödülü değerli hocam arşivinde fotoğraf larımız ile yayınlamaya devam ediyor.ne büyük bir emek emeği geçen herkese en derin saygılarımı sunarım.Ne olur hocamın ellerinden benim için öpün.
Kurtuluş Çelebi - 07.01.2023
♪
18. yılımız kutlu olsun
Mavi Nota - 23.11.2022
♪
Biliyorum Cüneyt bey, yazımda da böyle bir şey demedim zaten.
editör - 20.11.2022
♪
sayın müfit bey bilgilerinizi kontrol edi 6440 sayılı cso kurulrş kanununda 4 b diye bir tanım yoktur
CÜNEYT BALKIZ - 14.11.2022
♪
Sayın Cüneyt Balkız, yazımda öncelikle bütün 4B’li sanatçıların kadroya alınmaları hususunu önemle belirtirken, bundan sonra orkestraları 6940 sayılı CSO kanunu kapsamında, DOB ve DT’de kendi kuruluş yasasına, diğer toplulukların da kendi yönetmeliklerine göre alımların gerçekleştirilmesi konusuna da önemle dikkat çektim!
editör - 13.11.2022
♪
4bliler kadro bekliyor başlıklı yazınızda sanki 4 bliler devre dışı bırakılmış gibi izlenim doğuyor obür kamu kurulrşlarında olduğu gibi kayıtsız şartsız kadroya geçecekler yıllardır sanat kurumlarımızı sırtlayan bu sanatçılarımıza sınav istemek yapılacak en büyük kötülüktür bilginize
CÜNEYT BALKIZ - 12.11.2022
Tüm Mesajlar
Anket
Destekleyenlerimiz
Yazılar
Kaos ve MüzikSayı: - 06.02.2007
Kaos terimi kavram olarak, evrenin düzene girmeden önceki biçiminden yoksun, uyumsuz ve karışık durumu olarak açıklanır.(1) Bu açıklamadan yola çıkarak düzensizliğin ve karmaşanın hâkim olduğu bir durumun, kendi içinde düzene ulaşılan bir sistem olduğu varsayımı çıkarılabilir. Evrenin ve insanlığın doğal düzeni kısırdöngüsel bir biçimde kaosa dayandırılabilir. Yunan mitolojisine göre de “her şeyden önce varolan” kaos, Latince’de “evrenin özü”dür ve dolayısıyla evren, düzensizliğin düzenidir denilebilir.
Bir başka deyişle kaos, düzenlemede başarısızlığa uğramış bir çaba, alternatif bir düzenden çok düzenin yokluğu olarak algılanır. Kısaca belirsizliktir. Belirsizlik kaosun ya da düzensizliğin özüdür. Düzen ile kaos arasında ancak insan faaliyetlerinin titiz bir yönetimi durabilir. Ancak olayların plansız ve tasarlanmamış akışı olarak kaos üzerinde düzenin zaferi hiçbir zaman tam değildir. Kaos, tasarlanan düzenin tamamlanmasını ilelebet erteler. Kaosa karşı mücadele görünür bir sonuca ulaşmaksızın sürüp gidecektir.(2) Bir durumdan çok bir süreç, bir var oluştan çok bir oluşum olarak kaos her yerde ortaya çıkar.(3) Yunanca karşılığı olan “dipsiz uçurum”, evrenin ve insanın iç dünyasının sınırsızlığı ile özdeşleştirilebilir. Bu iç dünyanın sınırsızlığı, yine kendi içinde sınırsız olan müzik ile bağdaştırıldığında kaos ve müzik ilişkisi tartışılabilir.
Müzik
Müzik, insanlık tarihi kadar eskidir. Çünkü müzik doğadan, doğanın taklidinden ve insandan gelir. Müziği oluşturan en önemli iki öğeden biri ses, diğeri ise bu sese bağlı olarak düzenlenen ritmik yapılardır. (4) Müzik terimi sözlük maddesi olarak, bir takım duygu ve düşünceleri belli kurallar çerçevesinde uyumlu seslerle anlatma sanatı, bu biçimde düzenlenmiş seslerden oluşan eserlerin okunması veya çalınmasıdır. (5) Kökeni “muse” yani ilhamdan türemiş, doğa seslerini taklitten yola çıkılan, kelimelerle anlatılamayan duygu ve düşüncelerin notalar ve sesler yardımıyla anlatımı, armoni, melodi ve ritm gibi öğelerden oluşan, evrenin sesi, ortak dil, soyut sanat gibi çeşitli tanımlarla açıklanan müzik, Edgar Varese tarafından “organize sesler” olarak tanımlanmıştır. Guiseppe Verdi “müzikte melodiden, armoniden daha fazla bir şey var; müzik.”, Sergei Rachmaninoff "müzik yaşam için yeterlidir, ancak yaşam müzik için yeterli değildir” demiştir. Müzik, kaos evreninde bir huzur aracıdır.
Müzik adamlarının müziği çeşitli biçimlerde tanımladıkları bu sözlerden çıkarabileceğimiz ortak sonuç, aslında müziğin soyut ya da somut terimlerle kısıtlı bir biçimde açıklanamayacağıdır. Müzik bir bilim olarak, sanat dalı olarak, bir eğlence biçimi olarak, meslek olarak ve her kesimden insanın üzerinde yarattığı etki açısından çok farklı şekillerde incelebilir. Müziğin kendisi ve onu inceleme biçimleri içindeki karmaşaya konumuzla alakalı olarak müziğin kaotik boyutuna ve kaosun müzik üzerindeki etkisi ile kaos ve müzik arasındaki ilişkiye göz atmak gerekebilir.
Kaos ve Müzik
Kaos ve müzik terimlerinin ayrı ayrı nasıl kavramlaştıklarını az çok gördükten sonra, kaos ve müzik hakkında bir deneme yazılabilir. Özetle kaos için ‘kargaşa’, müzik içinse ‘organize sesler’ akla getirilirse ikisi arasındaki ironik bağ göze çarpar. Müziğin tümü için bir organize olma durumu söz konusuysa, ilk bakışta herhangi bir kaos içermediği düşünülebilir. Ancak, kaosu tartışırken sık sık karşımıza çıkan düzen kelimesi göz önünde bulundurulursa, bu organize yani düzenli seslerin kaosa yani düzensizliğe dönüşmesi de an meselesi demektir.
Bir kere kaos evrenin doğal düzeniyse, müzik de evrenin bir parçası olarak bu karmaşık ve doğal düzenin her zaman içinde demektir. Kendi içindeki düzeni de evrenin düzeni ile beraber hem ortak bir düzen hem de ayrı bir kargaşa yaratabilir. Evrenin ve doğanın müziğini göz ardı edersek, bir insan yaratısı olarak müzik, toplumsal bir varlığın elinden çıktığı için toplumsal koşullara göre şekilleniyor demektir. Tam da bu noktada konuyu bir alıntıyla örnekleyebiliriz:
“Müzik alanında hiç bir sorun “kendi başına var” değildir; öteki sorunlarla birlikte vardır ve onlarla sürekli etkileşim içindedir; hiç bir müzik sorunu nedensiz ve birdenbire oluşmamıştır, bir takım nedenlerden kaynaklanarak, geçmişten bugüne tarihsel süreç içinde oluşmuştur; ve hiç bir müzik sorunu ”toplumsal yaşamdan ayrı olarak var” değildir, toplumsal yaşamla birlikte ve onunla bağımlı olarak vardır.” (6) Sağlıksız toplumsal gelişme olgusunun müzik alanına yansıması, tam bir “kaos” görünümü sergilemekte; toplumsal koşullara bağımlı olarak müzikte kaos yaşanmaktadır.
İşte bu açıklamadan da anladığımız üzere, toplum ve ona göre şekillenen müziği de tıpkı kaosun özü gibi kendi düzeninin içindeki düzensizliklerden beslenmektedir. Bu döngü asla sona ermeyerek gelişecektir. Gerçi müzikteki kaos derken mutlak bir olumsuzluk sergilenmek istense de felsefi ve sosyolojik açıdan düzenin tamamlanmasını engellese de sürekliliğini devam ettirmesi açısından kaosun müziğe katkı sağladığı da düşünülemez mi?
Özetle, herhangi bir sonuca varma kısıtlamasına girmeden kaos ve müziği; tıpkı düzen ile kaos arasındaki ilişkide olduğu gibi, evrenin düzeninin insan faaliyetlerinin titiz bir yönetimi ile adına müzik dediğimiz toplumsal bir olguda değerlendirmek imkan dahilinde olabilir.
(1) Türk Dil Kurumu Bilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğü
(2) BAUMAN, Zygmunt. Sosyolojik Düşünmek. “Düzen ve Kaos” bölümünden özet olarak alıntılanmıştır.
(3) GLEICK, James. Kaos. Kitap kapağından alıntılanmıştır.
(4) GÜNAY, Edip. Müzik Sosyolojisi. “Müzik” bölümünden özet olarak alıntılanmıştır.
(5) Türk Dil Kurumu Bilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğü
(6) SUN, Muammer. Türk Toplumunun Müzik Sorunlarının Çözümünde Temel Görüş Ne Olmalıdır Makalesinden alıntılanmıştır.
Not: Bu makale İTU Müzikoloji ve Müzik Teorisi Doktora Programı, Prof. Dr. Edip Günay'ın Toplum, Bilim ve Müzik dersi için yazılmıştır.
Tavsiye Et ♫
Yorumlar
Bu yazıya henüz yorum yapılmadı.
Yorumları okumak yada yorum yazmak için sisteme giriniz.
