Haberler

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın devletin sanat kurumlarına istediği kişiyi genel müdür olarak atama yetkisi veren KHK maddesinin AYM tarafından iptal edilmesini sanat dünyası olumlu karşılarken gözler mevcut pozisyondaki müdürlüklere çevrildi. 12.06.2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen olağanüstü hal (OHAL) döneminde 2018’de çıkan 703 sayılı KHK’nın birçok maddesini 4 Haziran 2024 tarihinde iptal etti. 704 sayılı KHK’nın 6940 sayılı CSO kanununu ile ilgili haberini aynı gün yapmıştık.

Liyakatsiz atamalara olanak sağladığı gerekçesiyle 2018’den bu yana eleştirilen KHK’nin iptal edilmesiyle gözler Devlet Tiyatroları ve Devlet Opera ve Balesi’nin Genel Müdürlükleri’ne çevrildi.

Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı içinde en dikkat çekeni 5441 sayılı Devlet Tiyatroları Kanunu’ndaki Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nün atamalar için sahip olması gereken vasıflara ilişkin 2018 yılında KHK ile yapılan değişiklikler de iptal edildi.

5441 sayılı Devlet Tiyatroları Kanunu’na göre Genel Müdürün yükseköğretim kurumlarından birinden mezun, özel ve kamu kuruluşlarında aralıksız en az 15 yıl çalışmış olması, sahne hayatında başarılarıyla tanınmış, sanatçılar, tiyatro yazarları, tiyatro yönetmenleri ile tiyatro alanında görev yapan öğretim elemanları arasından seçilmesi gerekiyor.

Bilgisine başvurduğumuz hukukçular karara ilişkin şöyle konuştu: “Devlet Tiyatroları Genel Müdürü’nün atanmasına ilişkin olarak 5441 sayılı Devlet Tiyatroları Personeli Kanunu bulunmasına rağmen iktidar tarafından KHK ile atanması düzenlemesi hukuka uygun bir şekilde AYM tarafından iptal edildi. Anayasayı ve hukuku tanımayan bir biçimde yasal düzenleme olan alanda liyakatsiz atama yapmak için hukuka aykırı bir şekilde KHK düzenlemesi yolu tercih edildi. AYM kararıyla, KHK kararı iptal edilmiş olup, iptal kararı resmi gazetede yayımlandı.”

Konu hakkında bilgisine başvurulan Devlet Tiyatroları ve Devlet Opera ve Balesi eski Rejisörlerinden Murat Atak; Kanun Hükmünde Kararname’nin iptal edilmesi ve Anayasa’ya aykırı bulunmasının sanat dünyası için önemli bir gelişme olduğunun altını çizdi. 1949’da yapılmış olan yasanın tiyatrocuları daima koruma altında tuttuğunu ifade eden Atak, bu maddenin gerekliliğini şu sözlerle ifade etti: “Başa hangi iktidar gelirse gelsin, onların vereceği hiçbir karar bizim yasamızın üstünde değildir. Yasa esastır ve bu yasada 15 yıl Devlet Tiyatrosu’nda çalışmış olmak gerekir. Bir kere yaptık oldu, nasıl olsa demek ki sesleri çıkmıyor deyip yarın Devlet Tiyatrosu’nun başına bir veteriner hekimi ya da bir imamı Genel Müdür ya da Genel Sanat Yönetmeni olarak atayabilirler. Bu yasa bizi bundan korur. Bu KHK’nin iptal edilmesi bütün sanat camiasında büyük bir sevinç oluşturmuştur.”

Bu kararın kimleri etkileyeceğini sorusuna Murat Atak, “Tamer Karadağlı çok meşhur, bilindik ve başarılı bir isim. Şu anda bu ismin koltukta oturması Devlet Tiyatroları yasasına aykırı. Normal koşullarda eğer mahkeme bu KHK’yı iptal ediyorsa bizim yasamız gündeme gelir ve o zaman bu isimlerin görevde kalmaları yasa dışıdır” cevabını verdi.

703 sayılı KHK’nın 68. maddesinin (ç) bendiyle 10/6/1949 tarihli ve 5441 sayılı Devlet Tiyatroları Personeli Hakkında Kanun’un 1 ila 4., 12., 15., 20 ila 22., 24., ek 7. ve geçici 1 ila geçici 5. maddelerinin yürürlükten kaldırılması; 703 sayılı KHK’nın 82. maddesinin (c) bendiyle 14/7/1970 tarihli ve 1309 sayılı Devlet Opera ve Balesi Personeli Hakkında Kanun’un 1 ila 3., 5., 6., 20 ila 22., 24., 26., ek l., geçici 1 ve geçici 2. maddelerinin yürürlükten kaldırılması söz konusu 703 sayılı KHK’nın iptaliyle durdurulmuş oldu.